(2517 kelime)
(785 okuma)   

Delphi İle Oyun Programlamaya Giriş:

Bu dokümanda Delphi ile oyun programlamaya basit bir örnekle giriş yapacağız. Delphi günümüz programlama dilleri arasında oldukça popüler ,ancak gariptir ki bir o kadar da tercih edilmeyen bir dildir. Bunun sonucu olarak Delphi ile oyun programlama konusunda internette çok fazla kaynak bulunmaz. Özellikle Türkçe kaynak birkaç forum yazışması ve PC Magazine'in özel oyun programlama köşesi(mişli geçmiş zaman) dışında hiç yoktur.Bu eksikliğin yerini bir parça olsun doldurabilmek için bu dökümanı hazırladım.Bu dökümanda mümkün olduğu kadar basit bir dil kullanmaya ve yapılan herşeyi açıklamaya çalıştım ancak gene de temel bir Delphi bilgisine ve programlama mantığına ihtiyacınız var.
Peki, önemli misyonumuzun temellerini anlattıktan sonra öncelikle malzeme listesini verelim ve kolları sıvayıp işe koyulalım.

Gerekenler:

• Delphi 3 ve yukarısı olmak şartıyla bir Delphi geliştirme ortamı:(www.borland.com dan freeware geliştirmek şartıyla, ücretsiz temin edebilirsiniz.)[140 MB]
• DelphiX component package:[800-900 KB]:Bu bileşen paketi Delphi altından DirectX kullanımını sağlar,tabi ki tek alternatif değil,ancak şu anda en derli toplu paket bu.Bu paketi kullanabilmek için sisteminizde DirectX 7 veya daha yüksek runtime'ın kurulu olması gerekir.Yani SDK'ya ya da header ihtiyacınız yok,bir başka deyişle sisteminizde DirectX kullanılarak yapılmış oyunları oynayabiliyorsanız başka bir şeye ihtiyacınız yok demektir.
  Delphi 6 için:  http://Delphigamedev.name2host.com/files/Delphix_d6.zip
  Diğer sürümler için:  http://www.yks.ne.jp/~hori/
• En azından basit düzeyde Delphi bilgisi.(Yani,projeye bir DXDraw nesnesi ekleyin dediğim zaman bunu sorunsuzca uygulayabilmeniz.)
• Klasik olarak, biraz sabır.

Öncelikle DelphiX bir DirectX bileşeni olduğu için temel olarak DirectX hakkında biraz söz etmemiz gerekiyor.İsterseniz soru cevap şeklinde gidelim,böylece daha eğlenceli ve eğitici bir yazı olur.

Sık sorulan sorular:

• DirectDraw: 2 boyutlu çizimleri sağlayan bileşen
• DirectSound:Ses (Wave,Midi) çalınmasını sağlayan bileşen
• DirectInput:Kontrol aygıtları arayüz bileşeni
• DirectMusic:DirectSound'dan türeme bir bileşen(DelphiX tarafından desteklenmiyor,çok işe de yaramıyor açıkçası)
• DirectPlay: Çokluoyuncu desteği sağlayan bileşen
• Direct3D: Tüm 3D çizim arayüzünü yöneten bileşen.

Soru 3) Neden DirectX( ya da openGL,yani neden multimedia APIsi) kullanmak gerekir ?
Cevap 3) Pek çok avantaj nedeniyle,kısaca saymak gerekirse:

• Kolaylık: Mesela multiplayer bir oyun yapmaya çalıştığımızı düşünelim,eğer DirectX kullanmazsak bilgisayarlar arasındaki iletişimi sağlayacak kodu da bizim yazmamız gerekir. Bu fazladan efor demek olur,ve de hata olasılığını artırır. Burada DirectX herşeyi bizim yerimize yapar gibi de düşünmemek gerekir, ancak işleri önemli bir biçimde hafiflettiği ortadadır.
• Hız: DirectX bilgisayarın grafik donanımına doğrudan erişir,bu da uygulamalarımızın çok daha hızlı işlemesini sağlar.
• Yaygınlık: yaygın 3D API'ler için örnek kaynak kod bulmak da oldukça kolaydır.

Soru 4) Peki , ben Delphi üzerinden DirectX kullanarak her türlü oyunu rahatlıkla programlayabilir miyim?
Cevap 4) Valla rahatlıkla mı olur onu bilemem ama,Delphi (ve DelphiX ) her türlü projede kullanabilir ve hız açısından hiçbir dezavantaj yaşamazsınız.

Soru 5) DelphiX'in en önemli avantajı nedir?
Cevap 5) Kullanımının son derece kolay olması.İnanın VB daha kolay bir dil olmasına rağmen, VB'de DirectX kullanmaktan çok daha kolay DelphiX.

Soru 6) Öyleyse neden Delphi ticari oyun programlamada kullanılmıyor?
Cevap 6) Bu bir kullanım alışkanlığı meselesidir,"Bu sektördeki insanlar daha çok C ve C++ tercih ettikleri için" yanıtı çok yanlış olmaz.

DelphiX kurulum:

Bileşen Adı	Bileşen Açıklaması
TDXDraw	Global DirectX bileşeni DelphiX kullanabilmek için her projede bir tane tanımlı olması gerekir.Bütün surface'ler ve diğer bileşenlerin parent object'idir.
TDXDib	Bir tane aygıttan bağımsız bit eşlem resimini (Device Independent Bitmap-DIB) tutar.
TDXImageList	Birden fazla DIB resmini saklamaya yarar,özellikle iki boyutlu oyunlarda grafik yönetimini kolaylaştırır.İçeriğini DelphiX'in özel formatı olan *.dxg dosyalarına saklayabilir ya da bu dosyalardan içerik yüklenebilir.(Quake 1-2 ya da Half Life'ın *.wad formatı gibi düşünebilirsiniz.)
TDX3D	Bu bileşen eski DirectX sürümleriyle uyumluluk amacıyla konulmuştur.Kullanılmasına gerek yok.
TDXSound	DirectSound nesnesinin kullanımını sağlar,TDXWave veya TDXWaveList'teki dosyaların çalınabilmesi için projede bir tane bulunmalıdır,ve bu bileşenlerin DXSound özelliklerine bu bileşen seçilmelidir.
TDXWave	Bu bileşen aynı TDXDIB gibidir,ve tek bir wave dosyasını saklayabilir.
TDXWaveList	Bu bileşen de aynı TDXImageList gibi birden fazla wave dosyasının saklanmasında kullanılır,kendi dosya uzantısı *.dxw'dir.
TDXInput	DirectInput nesnesinin kullanımını sağlar,yani klavyeden mouse'tan ve joystickten gelen mesajları algılamamızı sağlar.
TDXPlay	DirectPlay nesnesinin kullanımını sağlar,Multiplayer oyunlarda kullanılır.
TDXSpriteEngine	Özellikle Sprite içeren iki boyutlu oyunlarda kullanılır,Resim saklama,koordinat tutucu ve çarpışma denetimi gibi gelişmiş özellikler içerir.
TDXTimer	Delphi'nin System bileşenleri altında bulunan Timer'dan çok daha hassas bir timer,genellikle her oyunda bulunan genel döngüyü içerir.
TDXPaintBox	Delphinin standart TImage'inin DelphiX versiyonu.

İşte ilk projemiz:

       
3. Şimdi bu Surface'i kullanmak için gereken kodları yazacağız.Öncelikle Delphi'de herhangi bir nesneyi kullanmak için her zaman gerektiği gibi bu Surface'i de (create) yaratmalıyız.Bu işlem için en uygun yer DXDraw nesnemizin onInitialize event'idir.Formumuzda DXDraw1'i seçtikten sonra Object Inspector'un Events sekmesine gelip onInitialize kısmındaki boşluğu çift tıklayın.Önünüze gelecek kod penceresine aşağıdaki kodları ekleyin:

4. Şimdi final kısma geliyoruz.Çizim nesnesini(DXDraw1) ekledik,çizim kaynağı olan surface'i(ilkyuzeyim) yarattık ve içeriğini yükledik,şimdi surface'den DXDraw'a çizim yapacağız,gerekli kodu DXTimer'ın onTimer metodunun altına yazmamız gerekiyor.Burada küçük bir parantez açıp neden bir kez ilk çalışma anında çizim yapıp daha sonra bunun üzerine devam edemeyeceğimizi (yani neden bir döngüye ya da Timer'a ihtiyacımız olduğunu) kısaca açıklayayım,eskiden DOS'ta programlama yaparken DOS'un single-tasking yapısı sayesinde programınız(ya da oyununuz) çalışırken ekrana erişen başka hiçbir yazılım olmayacağını bilirdiniz,bu da ekrana önceden ne çizildiğini hafızada tutma gerekliliğini ortadan kaldırıyordu.Ancak Windows multi-tasking bir işletim sistemi olduğu ve sizin programınızla beraber pek çok uygulamayı da çalıştırdığı için sizin pencereye kendini yeniden çizmesi gerektiği emrini belirli aralıklarla vermeniz gerekir,yoksa ekrana erişen başka uygulamalar görüntüde kalır. Ayrıca oyun içinde yeri değişen objelere göre arkaplan ve objeler yeniden çizilmezse(ve bu işlem çok hızlı yapılmazsa) ekranda flicker denilen bir önceki karenin gölge gibi arkadan gelmesi sorunu ortaya çıkar.Biz de burada bunları önlemek için DXTimer kullanıyoruz ve Interval'i düşük tutuyoruz.Neyse çok konuştuk biraz da iş yapalım,alttaki kodu DXTimer1'in onTimer event'ine ekleyin.

5. Herşey tamamsa Run'a basın ve Gordon Freeman'ı tüm karizmasıyla görün.Tebrikler Delphi'de DirectX kullanarak ekrana bir resim çizdirmeyi başardınız.

Biraz derinlere:

6. Herşey bu kadar mı?,evet, en basit uygulama bu kadar,ancak ben bu basit uygulamaya biraz daha özellik eklemek istiyorum.şöyle basit bir ateş etme efekti fena olmaz değil mi?,bunun için 2. basamakta yaptığımız gibi yeni bir surface daha ekleyeceğiz. Yine private yordamının altına

silah:TDirectDrawsurface;

kısmını ekleyin.ve 3. basmaktaki kodlara alttaki eklemeleri yapın

silah:=TDirectDrawSurface.Create(Dxdraw1.DDraw);
silah.LoadFromFile(extractfilepath(application.ExeName)+'Gun.bmp');

bu noktaya kadar bir farklılık yok,ancak şimdi ufak bir ekleme yapacağız,yukarıdaki kodların hemen altına şu tek satırı ekleyin,bu silah surface'inin hangi rengi transparan göstereceğini, yani çiz emri verdiğimizde hangi rengi çizmeyeceğini belirtir:

silah.TransparentColor :=silah.Pixels[1,1];

DXDraw1 in onInitialize event'inin altı şöyle olmalı:

Şimdi bu surface'i de DXTimer'ın onTimer eventinin altında çizdirmenin bir manası olmayacak o yüzden daha farklı bir uygulama yapacağız.Aşağıdaki kodu DXDraw1'in onMouseUp eventinin altına ekleyin:

tamam yeniden çalıştırıp gordon abinize birkaç el ateş edin bakalım.

7. Bir de ses mi ekleyelim? Tamam bana uyar, ses efekti için bir wave dosyasına ,sesleri çalabilmek için bir DXSound nesnesine ihtiyacımız var.projeye bir tane DXSound nesnesi ekleyin. Yine 2. basmakta açıklanan private yordamının altına gidin ve şu eklemeyi yapın:

silah_ses:TDirectSoundBuffer;

sonuç şöyle olmalı:

Şimdi 3.basamaktaki gibi bu ses buffer'ını yaratmalıyız,DXDraw1 onInitialize olayına gidin ve aşağıdaki eklemeyi yapın:

silah_ses:=TDirectSoundBuffer.Create(DxSound1.DSound );
silah_ses.LoadFromFile(extractfilepath(application.ExeName)+'gun.wav');

sonuç şöyle olmalı:

Şimdi DxDraw1'in onMouseUp eventine gidip son eklemeyi yapın:

silah_ses.Play(false);

Yani sonuç böyle olmalı:

Eveet, böylece işimiz tamamlandı.Umarım hoşunuza gitmiştir.İsterseniz sitemizde "dosyalar/döküman_ek" bölümünde de yer alan örnek proje dosyasını [ buradan ] indirebilir ve inceleyebilirsiniz.En karizma oyun kahramanlarından olan Gordon Freeman'ı da böylece harcamış olduk ama olsun, önemli olan bu yazıdan birşeyler öğrenmiş olmanız.Benden şimdilik bu kadar,herhangi bir şey sormak için buradaki forumu kullanabilir ya da leventbbayar@operamail.com adresine mail atabilirsiniz.Derslerim izin verdikçe daha başka DelphiX dökümanları yazmayı düşünüyorum.Tabi bu sizden gelecek talebe de bağlı.

Levent Baykan Bayar :: 2003-03-03 :: www.oyunyapimi.org